Progressive rock 1960'ların sonlarında ve 1970'lerin başlarında ağırlıklı olarak Britanyalı grupların rock müziğini yeni sanatsal seviyelere çekme girişiminin sonunda ortaya çıkmıştır.
Progressive rock grupları standart rock veya popüler mısra-nakarat düzeni üzerine kurulu şarkı yapılarının ötesine geçerek rock müziğin teknik ve kompozisyon sınırlarını zorlamışlardır. Bunun ötesinde aranjmanlarda sık sık classical, jazz ve world music unsurları bulunur. Enstrümantal şarkılar daha yaygındır. Sözleri olan şarkılar ise kavramsal, soyut ve fantezi üzerine kuruludur. Progressive rock grupları genellikle epik hikâyeler anlatan bütüncül bir beyanda bulunan konsept albümler yapmışlardır.
Progressive rock 1960'ların sonunda dönemin rock müziğindeki her çeşit etkiden ilham alma eğiliminin parçası olarak psychedelic rock müziğinden türedi. King Crimson, Yes, Genesis, Pink Floyd, The Moody Blues, Emerson Lake & Palmer, Jethro Tull ve Rush gibi grupların müziği için kullanılan Progressive rock kavramı 1970'lerin ortalarında iyice yaygınlaşmıştır. Progressive rock müziğinin en revaçta olduğu dönem 1970'lerken 1980'lerin başlarında yerini neo-Progressive rock müziğine bırakmıştır.
Progressive rockta elektro gitar, akustik gitar, bas gitar, klavye ve bateri gibi geleneksel rock enstrümanlarına ilave olarak keman, org, ve üflemeli çalgılar da kullanılır. Şarkılarda sürekli değişim gösterme arayışı olmuş ve yinelemelerden kaçınılmıştır. .
