Janet Jackson | pl

Sławne rodzeństwo może wyjść z cienia już znanych krewnych po to, by mogło stać się celebrity na własny użytek i w odrębny sposób. Tak właśnie zrobiła Janet Jackson, która stała się jedną z największych żeńskich gwiazd pop i R&B lat 80. i 90. Od czasu przełomu w 1986 r. dzięki płycie Control, kariera Jackson jako twórczyni hitów rozwijała się z modelową wprost konsekwencją, dorównując karierom wokalistek takich, jak Madonna i Whitney Houston na w warunkach konkurencji na listach przebojów pop przez długi czas. Główną tego przyczyną był zapewne fakt, że Janet utrzymywała bardzo wysoki poziom swoich singli - zawsze były robione fachowo, z chwytliwymi elementami popu i profesjonalną produkcją, i stale utrzymywały się w ówczesnych trendach R&B. Raz ustanowiony, jej muzyczny wizerunek nigdy nie cierpiał - potrafiła uniknąć wpadek tak w karierze, jak i muzyce, i w sposób udany przeształciła się z silnej, niezależnej dziewczyny w seksowną, dojrzałą kobietę. Otrzymawszy mnóstwo multi-platyn, nie okazała oznak lenistwa w nowym millenium.

Janet Damita Jo Jackson urodziła się 16 maja 1966 r. w Gary, w stanie Indiana. Była najmłodszym z dziewięciorga dzieci w rodzinie Jacksonów, a jej starsi bracia już mieli za sobą występy jako Jackson 5, gdy przyszła na świat. Wcześnie odkryto jej talent - najpierw zaśpiewała w wieku 7 lat na scenie, śpiewając razem z braćmi, następnie, w roku 1977 pojawiła się w obsadzie serialu "Dobre czasy", gdy wybrał ją producent, Norman Lear.

Fragment serialu "Dobre czasy"

W sitcomie tym grała do 1979 r., poźniej pojawiła się w serialach "Diff'rent Strokes" (1981-1982) i "A New Kind of Family".

Fragment "Diff'rent Strokes"

W 1982 r., pod naciskami ojca, nagrała i wydała pierwszą płytę - Janet Jackson nakładem A&M. Kilka singli z tego albumu wdrapało się na niższe miejsca list przebojów, ale ogólnie okazał się komercyjnym niewypałem. Janet nadal pokazywała się więc na małym ekranie - pojawiła się w telewizyjnej wersji musicalu "Sława" rok później. W 1984 r. wydany został kolejny album, Dream Street, który sprzedawał się jednak jeszcze gorzej niż jego poprzednik. Janet, zanim skończyła 18. lat, postanowiła wyzwolić się spod władzy rodzicielskiej i uciekła wraz z członkiem innej muzycznej rodziny, wokalistą Jamesem DeBarge'm. Sielanka jednak nie trwała zbyt długo - małżeństwo, które Janet zdążyła zawrzeć, szybko się rozpadło i skruszona jeszcze nadal bardziej aktorka niż wokalistka wróciła pod rodzimą strzechę.

Przemyślenie swojej muzycznej przyszłości zajęło Janet trochę czasu, a jej ojciec zatrudnił jej nowego menedżera, który postanowił odciąć jej przeszłość grubą kreską i trenować ją jako tancerkę (także po to, by zrzuciła parę kilo). McClain zapoznał Jackson z producentami i kompozytorami Jimmy'm Jamem i Terry'm Lewisem, których widywała wcześniej jako członków funkowej grupy z Minneapolis, Time. Z nimi to Janet będzie pracowała nad większością utworów z następnego albumu, Conrol, który ukaże Janet jako zdecydowaną i ostra młodą kobietę (ale z lekkim poczuciem humoru), wreszcie odpowiedzialną za własne życie. By podkreślić tę przemianę, Jam i Lewis użyli wygładzonych, komputerowych, "trzaskających" bitów, które więcej miały wspólnego z ciężkim hip-hopem i funkiem, niż muzyka jej starszego brata, Michaela. Control stał się hitem i ostatecznie wydano z niego sześć singli, z których aż pięć - What Have You Done for Me Lately, Nasty, When I Think of You, piosenka tytułowa i ballada Let's Wait Awhile dostało się do pierwszej piątki na popowych listach przebojów. Janet stała się nowym symbolem kobiecości w muzyce, a sukces samą wokalistkę upewnił we własnej niezależności. Jama i Lewisa jako duet producencki od tej pory rozchwytywano.

Podczas pracy nad niecierpliwie wyczekiwaną kolejną płytą McClain postanowia nakłonić Janet do śmiałego eksponowania swojej seksualności, co jednak spotkało się ze sprzeciwem wokalistki. Od tej pory Janet chce mówić o sprawach społecznych - tak powstał w 1989 r. Rhythm Nation 1814 ("1814" oznaczało podobno albo numery "R" i "N" w alfabecie lub rok powstania "The Star-Spangled Banner" - hymnu Stanów Zjednoczonych). W rzeczywistości poza tytułową piosenką album pachnie sprawami damsko-męskimi, ale cztery z niego utwory, tzn. Miss You Much, Escapade, Black Cat i Love Will Never Do (Without You) zostały numerami 1, a trzy inne: Rhythm Nation, Alright i Come Back to Me znalazły się w Top 5, czyniąc z Janet pierwszą osobę, która aż siedem swoich utworów z jednej płyty umieściła w pierwszej piątce na listach sprzedaży (nawet jej brat Michael tego nie dokonał). Poza szerszym zastosowaniem "zewnętrznych" sampli, Rhythm Nation 1814 była różna od Control, ale była również dobrze wyprodukowana, a fani zadowoleni, czemu dali wyraz, kupując 6 milionów jej egzemplarzy. Janet odbyła wtedy swoje pierwsze prawdziwe tournee (występowała w 1982 r. w szkołach wyższych w całym kraju), by promować album, która i bez tego w ostatecznym rozrachunku odniósł gigantyczny komercyjny sukces. W 1991 r. Janet zmieniła wytwórnię z A&M na Virgin, za co otrzymała ponoć 32 miliony dolarów. Wyszła też ponownie za mąż, ponownie w tajemnicy - za choreografa i wieloletniego chłopaka, René Elizondo.

Jackson stale musiała polepszać swój wizerunek - i brzmienie. W 1992 r. jej duet z Lutherem Vandrossem, The Best Things in Life Are Free z filmu "Więcej szmalu" stała się kolejnym hitem R&B, a także hitem pop Top Ten. W następnym roku wznowiła karierę aktorską, występując w filmie dawnego szkolnego kolegi, Johna Singletona, "Poetic Justice - Film o miłości" u boku 2paca Shakura. Niczym nie zapowiadało to tej uwodzicielskiej i seksownej osoby, którą się okazała na płycie .janet z 1993 r., debiucie w wytwórni Virgin. Na okładce można było obejrzeć sławne zdjęcie dla magazynu Rolling Stone, na którym postać Janet topless ma na sobie dwie ręce niewidocznego "przyjaciela". Muzycznie na tej płycie Jam and Lewis odstawiają na bok syntezatorowy funk z pierwszych dwóch albumów, w zamian za to serwując ciepły, łagodny i falujący groove. Główny singiel płyty, zmysłowe That's the Way Love Goes, stało się największym hitem Jackson, pozostając numerem 1 przez osiem tygodni. Za nim kroczyła długa parada hitów z Top Ten: If, Again, Because of You, Any Time, Any Place i You Want This. Sam album sprzedał się w prawie siedmiu milionach kopii.

W 1995 r. Janet i Michael nagrali wspólnie singiel "Scream", do którego nagrodzony Grammy, "kosmiczny" teledysk został później uznany za najdroższy klip w historii. Singiel zadebiutował na piątym miejscu list pop, ale stopniowo się stamtąd osuwał. W 1996 r. A&M wydał podsumowanie dziesięciu lat jej wokalnej aktywności zatytułowane Design of a Decade 1986-1996. Tam też, oprócz przeboju That's the Way Love Goes, znalazło się kilka nowych piosenek, z których jedna, Runaway, została kolejnym hitem Top Five. Jackson wtedy podpisała też z Virgin nowy kontrakt, opiewający rzekomo na 80 milionów dolarów. Pracując nad kolejnym albumem, Janet przeżywała załamanie emocjonalne - i lubiła opowiadać w wywiadach o kawowych lewatywach jako o znakomitym środku na jej życiowe bolączki. Kolejna płyta, The Velvet Rope z 1997 r. okazała się najbardziej osobistym wydawnictwem jak do tej pory, próbowała połączyć wrażliwość Janet z wątkami społecznymi słyszalnymi w "Rhythm Nation". I tak obok tekstów o przemocy domowej, AIDS i homofobii znalazły się bardzo bezpośrednie w sensie seksualnym. Krytycy muzyczni podzielili się na takich, którzy chwalili wokalistkę za ambicję, i na takich, którzy uważali, że płyta jest zbyt "nadęta". Główny singiel, Together Again, elegia dla ofiar AIDS stał się numerem 1, a radiu zaś królował Got 'til It's Gone z udziałem rapera Q-Tipa i samplem Joni Mitchell. I Get Lonely z Blackstreet stał się następnym przebojem, ale The Velvet Rope nie podbijał rynku już z taką werwą i sprzedał się ostatecznie "tylko" w trzech milionach egzemplarzy.

Jackson znów wyruszyła w tournee, a do pierwszej piątki list przebojów wróciła w 1999 roku z singlem What's It Gonna Be?!, wykonywanym wraz z Busta Rhymesem, a rok później zagrała w filmie Eddie'go Murphy'ego "Gruby i chudszy 2: Rodzina Klumpów", a singiel ze ścieżki dźwiękowej do filmu, Doesn't Really Matter, okazał się kolejnym przebojem. W tym czasie zaczęło podupadać jej małżeństwo i para rozstała się w 2000 roku, drąc koty w sądzie o przychody z muzyki. Płyta All for You ukazała się w 2001 i była kontynuacją zmysłowych brzmień poprzednich płyt. Zadebiutowała na 1. miejscu list sprzedaży, sprzedając się jedynie w pierwszym tygodniu w wysokości 600 tys. egzemplarzy. Główny singiel zatytułowany tak samo jak album oraz Someone to Call My Lover stały się przebojami.

Lata 2001 i 2002 upłynęły pod znakiem kolejnej trasy koncertowej. Janet znalazła jednak czas na występy gościnne - pojawiła się na albumie Tropical Storm Beenie'go Mana i Justified Justina Timberlake'a. W 2003 r. wróciła do studia, by pracować znów z Jamem and Lewisem nad nowym albumem. Do współpracy zaproszono także Dallasa Austina i Kanye'go Westa. 2004 roku rozpoczął się od wycieku do internetu produkcji Austina, Just a Little While. Probowano jeszcze sprzedawać singiel jako jedyną autoryzowaną jego wersję. Całe zamieszanie wokół piosenki było jednak niczym wobec przygody, która miała dopiero nadejść. Podczas występu w połowie finału Super Bowl Janet wykonała All for You i Rhythm Nation, pojawiając się potem jako gość w Rock Your Body na scenie razem z Justinem Timberlake'm. Głośny był finał piosenki, podczas którego Justin zdarł z Janet kawałek jej kostiumu, który obnażył jej prawą, kolczykowaną pierś w programie na żywo oglądanym przez miliony widzów.

Kontrowersyjne zdarzenie

Incydent ten wywołał serię burzliwych przeprosin zarówno od Timberlake'a i Jackson, jak i od NFL, CBS i MTV, które to organizacje zarzekały się, iż nic nie wiedziały o tzw. "wadach garderobianych". Zastanawiające było także, jak w takiej sytuacji zostanie przyjęty najnowszy album Jackson, Damita Jo. Niepokój, ale także i darmowa reklama wokalistki sprowokowały debatę o nieprzyzwoitościach wystawianych na widok publiczny. Komisja federalna miała zbadać lubieżność, Federal Communications Commission uchwaliła ostrzejsze przepisy dotyczace spornych treści i nagle wszyscy, od polityków poprzez ekspertów aż do zwykłych ludzi, mieli własne zdanie na temat klatki piersiowej Janet Jackson. W tym samym miesiącu, w marcu, wokalistka zaczęła odwiedzać popularne talk-show. Nadal przepraszała za feralny incydent, ale także promowała Damitę Jo, która została wydana pod koniec miesiąca. Mimo iż album rozczarował szeroką publiczność, sprzedał się w dwóch milionach kopii na całym świecie i otrzymał trzy nominacje do Grammy. 20 Y.O. ukazał się dwa lata później i choć został cieplej przyjęty niż jego poprzednik, zniknął z Billboard 200 po piętnastu tygodniach. Jermaine Dupri, narzeczony Jackson i producent rzeczonego albumu był na tyle rozczarowany brakiem wsparcia ze strony Virgin, że zrzekł się posady kierownika wydziału muzyki urban w Virgin. Następnie przeniósł się wraz z Janet do Island Records.

W 2008 r. wokalistka wydała dziesiąty studyjny album, Discipline. Dotarł on do 1. miejsca Billboard 200 jako szósty "numer jeden" pośród albumów Janet (jej brat Michael miał takich "tylko" pięć). Opinie krytyków były jednak w większości nieprzychylne - album uznano za "tandetny", "dziwaczny" i krytykowano go za wybujałe seksualne teksty. Faktem jest, iż pierwszy z singli promujących płytę, Feedback, dotarł jedynie do 19. miejsca Billboard Top 100, a pozostałe nie znalazły się nawet w tej setce.

Piąta trasa koncertowa Janet - "Rock Witchu Tour" - rozpoczęła się 10. września 2008 r. Jackson zapowiedziała, iż nie ukaże się już więcej singli z Discipline, ponieważ Island Def Jam zrezygnowała z dalszego promowania płyty w czerwcu 2008 r.

W czerwcu 2009 r. w wieku 50 lat zmarł brat Janet, Michael Jackson. Wywołując zdziwienie opinii publicznej ciągłą pracą w tym okresie (przebywała w Atlancie na planie zdjęciowym komedii "Why Did I Get Married Too?") Jackson tłumaczyła, że czasem potrzebuje "uciec". Wtedy także zakończyła siedmioletni związek z producentem Jermaine'm Dupri.

We wrześniu tego samego roku zaśpiewała piosenkę "Scream", nagraną niegdyś z bratem podczas MTV Video Music Awards. Niedługo później ukazał się jej kolejny singiel, "Make Me".

W listopadzie można było już nabyć Number Ones, płytę wydaną wspólnym nakładem Universal i EMI Music. W grudniu otworzyła występem 37. galę American Music Awards, pojawiła się także na londyńskiej scenie O2.


Albumy studyjne:
* Janet Jackson (1982)
* Dream Street (1984)
* Control (1986)
* Rhythm Nation 1814 (1989)
* Janet (1993)
* The Velvet Rope (1997
* All For You (2001)
* Damita Jo (2004
* 20 Y.O. (2006)
* Discipline (2008)


Albumy kompilacyjne:
* Control - The Remixes (1987)
* Janet.Remixed (1995)
* Janet Jackson 1986-1996 Design Of A Decade (1996)
* Number Ones (2009)
.